Evalueer uw programma voor gehoorbehoud.
Voer regelmatig evaluaties uit van uw programma voor gehoorbehoud. Dit draagt bij aan het herkennen van trends en geeft een beter zicht op problematische gebieden en mogelijkheden voor verbetering.
Is uw programma voor gehoorbehoud effectief?
-
Het uiteindelijke doel van een gehoorbeschermingsprogramma is voorkomen dat mensen lawaaidoofheid ontwikkelen als gevolg van werken in een omgeving met schadelijk lawaai. Als alle acties en maatregelen van het programma zijn geïmplementeerd en als alle wet- en regelgeving is gecontroleerd en opgevolgd, is het belangrijk om de doeltreffendheid van het gehoorbeschermingsprogramma te evalueren. Voorkomt het programma lawaaidoofheid? Zijn er hiaten? Hoe kan het worden verbeterd? Is het programma efficiënt en kosteneffectief?
Er zijn verschillende manieren om de doeltreffendheid van het programma te meten. U kunt bijvoorbeeld de veranderingen evalueren die optreden als resultaat van het programma, zoals de trend in het aantal gevallen van gehoorverlies over een langere tijd. Andere resultaten van maatregelen kunnen worden bijgehouden zoals de succesvolle vermindering van geluidsbronnen of blootstelling. U kunt ook kijken naar de kosten die worden gemaakt voor het gehoorbeschermingsprogramma, en deze afzetten tegen de kosten voor het doorvoeren van beheersmaatregelen om de risico's van lawaai te beperken. Het kan ook nuttig zijn om te controleren of het programma voldoet aan alle wet- en regelgeving, en om te kijken of het programma ook daadwerkelijk zo wordt uitgevoerd als het op papier staat. Onlangs is er een checklist ontwikkeld om de doeltreffendheid van een programma voor gehoorbehoud te bepalen (Neitzel et al, 2017).
Het wordt aanbevolen om de doeltreffendheid van het programma regelmatig te evalueren. De werkgever kan bepaalde aspecten van het programma op verschillende tijden in het jaar evalueren of op een vast moment elke een of twee jaar een audit van het hele programma uitvoeren. De evaluatie kan worden uitgevoerd door eigen personeel, worden uitbesteed aan een extern bureau of een combinatie van beide. Tot slot worden op basis van de bevindingen aanbevelingen opgesteld die worden opgenomen in het gehoorbeschermingsprogramma.
Hoofdpunten
-
- Een doeltreffend programma ter preventie van gehoorverlies voorkomt dat werknemers die worden blootgesteld aan lawaai, gehoorschade oplopen.
- Analyse van de gegevens, richtlijnen en processen van het gehoorbeschermingsprogramma, helpen de werkgever de kwaliteit van de inspanningen te evalueren.
- Regelmatige evaluatie van het programma draagt bij aan het herkennen van trends, opsporen van hiaten en vinden van verbeterpunten.
- Een kostenanalyse en het rendement van de investering kunnen deel uitmaken van de evaluatie.
Belangrijke termen
-
• Analyse van audiometrische database
• Audit
• Checklist
• Formule voor gehoorverlies
-
- Resultaten van maatregelen
- Rendement van investering
- Standaard werkprocedure
- Verschuiving van gehoordrempel
- Key Performance Indicator
Aan de slag met evaluatie van het programma
-
Stap 1. Wijs leden van het team voor gehoorbescherming aan en leg hun verantwoordelijkheden vast inclusief evaluaties van het programma.
Een kenmerk van succesvolle programma's voor gehoorbescherming is dat er vast team is met een duidelijke eindverantwoordelijke. Een handig hulpmiddel om de samenstelling van het team te controleren, is het formulier 'Wie is verantwoordelijk?'. Het invullen van dit formulier kan hiaten aan het licht brengen, of onzekerheden over wie waarvoor verantwoordelijk is en kan richting geven aan volgende stappen. De teamleider kan het team regelmatig bijeenroepen om doelen te stellen, problemen te bespreken en het gehele programma te evalueren. U kunt de evaluatie van het programma laten uitvoeren door het team voor gehoorbescherming, maar u kunt het ook uitbesteden aan een onafhankelijk bureau.
-
Stap 2. Bepaal de methoden voor evaluatie van het programma
De evaluatie kan op verschillende manieren worden benaderd. Aan de hand van een eenvoudige checklist kan worden nagegaan of bedrijfsregels en procedures voldoen aan regelgeving.
Een andere aanpak is om bepaalde gemeten resultaten te gebruiken als maatstaf voor succes. Als het team doelen heeft gesteld, kan aan de hand van gemeten resultaten worden bepaald in hoeverre het doel is bereikt. Enkele voorbeelden van resultaatmetingen zijn:
- Geluidsreductie die is gerealiseerd met technische maatregelen
- Aantal werknemers dat deelneemt aan programma voor gehoorbescherming
- Uitgevoerde pasvormtests van gehoorbescherming
- Trend in gevallen van gehoorverlies
- Cijfers over slechthorendheid
-
Stap 3. Stel een planning op voor evaluatie van het programma
Evaluatie van het programma kan een voortdurend proces zijn dat tot doel heeft te waarborgen dat activiteiten worden uitgevoerd zoals gepland en dat regelgeving wordt nageleefd. Daarnaast kunnen er periodiek speciale beoordelingen worden gepland om bepaalde zaken nader te onderzoeken. Sommige programma's voorzien in jaarlijkse interne audits als voorbereiding op een mogelijke externe, ongeplande inspectie.
-
Stap 4. Analyseer de resultaten en geef aanbevelingen voor verbetering
Aanbevelingen voor verbetering kunnen eenvoudig zijn, zoals aangeven waar op de werkvloer dispensers voor gehoordoppen moeten worden aangebracht. Maar ze kunnen ook ingewikkeld zijn, bijvoorbeeld een plan ontwikkelen om ervoor te zorgen dat meer werknemers met een verschuiving van de gehoordrempel opnieuw audiometrisch worden onderzocht. Veranderingen in het programma kunnen complex zijn, bijvoorbeeld het opstellen van een strategische planning voor technische beheersmaatregelen om de dagelijkse persoonlijke blootstelling aan geluid boven 80 dB(A) te beperken.
-
Stap 5. Voer een kosten-batenanalyse uit
Het organiseren van een doeltreffend gehoorbeschermingsprogramma kost geld, tijd en energie. Daarom is het nuttig om de werkelijke kosten voor levering van het programma te berekenen en die af te zetten tegen de kosten van het terugdringen van schadelijk lawaai. Een kosteneffectiviteitsanalyse kan aantonen of resources doeltreffend worden ingezet en of veranderingen de effectiviteit van het programma kunnen vergroten.
Wat is vereist?
-
In de Europese richtlijn 2003/10/EG voor fysische agentia (lawaai) zijn de minimumeisen vastgelegd voor bescherming van werknemers tegen de risico's voor gezondheid, veiligheid en gehoor als gevolg van de blootstelling aan lawaai. De richtlijn licht de basisbeginselen toe voor het beperken of wegnemen van de risico's op het ontwikkelen van lawaaidoofheid. Zonder de term te noemen, worden in de richtlijn de belangrijkste elementen van een programma voor gehoorbehoud behandeld.
Basisbeginselen van programmaevaluatie
-
Checklist naleving
Soms wordt een speciale checklist opgesteld om te controleren of met het bestaande bedrijfsbeleid en de gebruikte procedures wordt voldaan aan alle wet- en regelgeving. Eigenlijk is een controle op compliance aan de hand van een checklist, iets anders dan een evaluatie van de doeltreffendheid van het programma, maar weten en documenteren dat het programma voldoet aan de regelgeving, is een goed begin. Op het internet zijn verschillende checklists voor naleving te vinden, bijvoorbeeld deze checklist van NIOSH.
Verder dan de basis
-
Audit van programma
Een audit van een gehoorbeschermingsprogramma is diepgaander dan een checklist voor naleving. Meestal maken vraaggesprekken met het management, stafmedewerkers en werknemers deel uit van een audit. Dossiers kunnen uitgebreid worden onderzocht en er wordt gekeken of de dagelijkse werkzaamheden conform beleidsregels en procedures worden uitgevoerd. Een grondige audit van het programma kan worden uitgevoerd door een intern team of worden uitbesteed aan een externe deskundige.
-
Resultaatmetingen bijhouden
Aan de hand van resultaatmetingen kan het effect van een actieprogramma worden bepaald. Enkele voorbeelden ziet u hieronder. Kies een of meer punten en houd de resultaten in de loop der tijd bij om trends te identificeren en beslissingen over de richting van het programma te nemen. Deze metingen kunnen zijn gericht op de resultaten in de audiometrische database om gevallen van een verschuiving van de gehoordrempel of gehoorverlies bij te houden. In het ideale geval is het aantal gevallen gehoorschade in de groep aan lawaai blootgestelde werknemers, gelijk aan dat van een groep werknemers in dezelfde vestiging die niet wordt blootgesteld aan lawaai. Maar om dit te controleren, zouden er gehoortests moeten worden afgenomen bij personen die niet deelnemen aan het programma voor gehoorbehoud. En dat zou niet praktisch zijn.
-
Percentage verschuiving gehoordrempel
U berekent het aantal gevallen van verschuiving van de gehoordrempel door het aantal gevallen te delen door het aantal jaarlijkse tests en het resultaat te vermenigvuldigen met 100.
% verschuiving gehoordrempel = 100 x (aantal verschuivingen gehoordrempel / aantal jaarlijkse tests)
Bijvoorbeeld, een bedrijf heeft 200 jaarlijkse gehoortests afgenomen en bij 9 personen is een verschuiving van de gehoordrempel vastgesteld. Het percentage verschuivingen van de gehoordrempel voor de aan lawaai blootgestelde groep is 100 x (9/200) oftewel 4,5%. Door dit percentage langere tijd bij te houden, kan worden bepaald of het aantal verschuivingen van de gehoordrempel in de loop der tijd acceptabel en/of stabiel is.
-
Audiometrische variabiliteit
Een andere aanpak is het meten van de variabiliteit in de audiometrische database voor werknemers die meerdere jaren achtereen zijn getest. Een hoge variabiliteit in audiometrische drempels voor een populatie kan wijzen op een verandering in gehoor, slechte kwaliteit van de gehoortests of andere factoren die de integriteit van de gegevens aantasten.
-
Andere resultaatmetingen
Er kunnen meer metingen worden verricht voor andere aspecten van het gehoorbeschermingsprogramma, zoals het aantal mensen in kritische blootstellinggroepen, maatregelen voor lawaaibeheersing die leiden tot minder blootstelling, of om te controleren of het streefgetal pasvormtests is gehaald.
Hier zijn enkele voorbeelden van punten waarvoor u veranderingen kunt bijhouden:
- Aantal decibellen dat is beperkt door projecten voor lawaaibeheersing
- Persoonlijke dempingswaarde na pasvormtest van gehoorbescherming
- Aantal soorten gehoorbescherming dat wordt aangeboden en gebruikt
- Verandering in regelconform gebruik van gehoorbescherming na training
Hebt u hieraan gedacht?
-
- Kunt u de evaluatiefase over langere tijd uitspreiden om één aspect van het programma nader te onderzoeken, bijvoorbeeld de kwaliteit van de audiometrische database?
- Levert het inzetten van resources voor lawaaibeheersing op langere termijn besparingen op doordat het aantal mensen dat deelneemt aan het programma voor gehoorbehoud afneemt?
- Heeft het zin om een enquête uit te voeren onder werknemers die worden blootgesteld aan lawaai, om te achterhalen wat ze van het programma voor gehoorbehoud vinden?
- Een externe deskundige in de arm nemen om een grondige analyse van de variabiliteit in audiometrische gegevens, het gegevensbeheer en uitgevoerde ingrepen uit te voeren?
- Een sterkte-zwakteanalyse van het programma uitvoeren om de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen te analyseren?
Bronnen met meer informatie over evaluatie van het programma
-
LET OP: Deze informatie is gebaseerd op geselecteerde actuele nationale vereisten. Andere nationale of lokale vereisten kunnen verschillen. Raadpleeg altijd de gebruikersinstructies en houd u aan de nationale regelgeving. Deze website geeft een overzicht van algemene informatie en mag niet derhalve de enige basis zijn voor specifieke beslissingen. Het lezen van deze informatie is geen waarborg voor expertise op het gebied van veiligheid en gezondheid. De informatie is actueel op de datum van publicatie en eisen kunnen in de toekomst veranderen. U mag niet alleen op deze informatie vertrouwen, want bij de inhoud horen meestal ook aanvullende en/of verhelderende gegevens. Alle toepasselijke nationale wet- en regelgeving moet worden opgevolgd.
Neem contact op met uw lokale 3M kantoor voor meer informatie.
